เมาแผ่นดินไหว: เมื่อร่างกายยังสั่น แม้พื้นดินจะหยุดไหว

หลังจากเกิดเหตุการณ์แผ่นดินไหว หลายคนอาจยังรู้สึกเหมือนตัวเอง “สั่น” อยู่ต่อ แม้พื้นจะหยุดไหวแล้ว บางคนเวียนศีรษะ โคลงเคลง หรือรู้สึกไม่มั่นคงขณะเดิน อาการเหล่านี้เรียกว่า “เมาแผ่นดินไหว” ซึ่งเกิดจากการปรับสมดุลของระบบประสาทที่ตอบสนองต่อการเคลื่อนไหวอย่างรวดเร็ว

เมาแผ่นดินไหวคืออะไร?
เมาแผ่นดินไหว (Earthquake Sickness) เป็นอาการเวียนศีรษะหรือคลื่นไส้ที่เกิดหลังจากประสบเหตุแผ่นดินไหว คล้ายกับ เมารถ เมาเรือ หรือ motion sickness เนื่องจากระบบการทรงตัวของร่างกาย (โดยเฉพาะอวัยวะในหูชั้นใน) ไม่สามารถปรับตัวได้ทันกับการเคลื่อนไหวหรือแรงสั่นสะเทือนเฉียบพลัน

อาการของเมาแผ่นดินไหว
• รู้สึกเหมือนพื้นยังสั่นอยู่
• เวียนศีรษะ โคลงเคลง ขณะเดินหรือยืน
• คลื่นไส้ หรืออาเจียน
• มึนงง หรือเบลอเล็กน้อย
• เหนื่อยง่าย หรือวิงเวียนเมื่ออยู่ในพื้นที่สูง
• หมายเหตุ: อาการนี้มักเกิดขึ้น ภายใน 24–72 ชั่วโมง หลังจากเหตุการณ์แผ่นดินไหว และมักหายได้เอง

เกิดจากอะไร?
ระบบประสาทของเราประกอบด้วย:
• หูชั้นใน (vestibular system): ช่วยควบคุมสมดุล
• ดวงตา: ส่งสัญญาณเกี่ยวกับการเคลื่อนไหว
• ระบบรับรู้กล้ามเนื้อและข้อ (proprioception): บอกตำแหน่งของร่างกาย
• เมื่อเกิดการสั่นสะเทือนจากแผ่นดินไหว สมองจะได้รับ “ข้อมูลขัดแย้ง” จากระบบต่าง ๆ ทำให้ร่างกายตอบสนองช้าหรือเกิดความสับสนชั่วคราว

วิธีบรรเทาอาการเมาแผ่นดินไหว
• พักผ่อนให้เพียงพอ หลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมหนัก
• หลีกเลี่ยงการจ้องหน้าจอหรือหนังที่มีการเคลื่อนไหวเร็ว
• มองวัตถุที่อยู่นิ่ง เพื่อลดความสับสนของระบบทรงตัว
• ดื่มน้ำให้เพียงพอ หลีกเลี่ยงคาเฟอีนหรือแอลกอฮอล์
• หากอาการรุนแรง อาจใช้ยาแก้เวียนศีรษะ เช่น Dimenhydrinate ตามคำแนะนำแพทย์

ควรพบแพทย์เมื่อใด?
• อาการไม่ดีขึ้นภายใน 3 วัน
• มีอาการอื่นร่วม เช่น หูอื้อ การได้ยินลดลง แขนขาอ่อนแรง
• เวียนศีรษะรุนแรงจนล้ม หรือเดินไม่ได้

เคล็ดลับเสริม:
• ฝึก การหายใจช้า ๆ ลึก ๆ ช่วยลดความวิตกกังวล
• ฟังเพลงเบา ๆ หรืออยู่ในที่สงบ
• หลีกเลี่ยงการอยู่ในอาคารสูงหลังแผ่นดินไหว (บางคนยังมีอาการกลัวและรับรู้การ “สั่น” ผิดปกติ)

สรุป
เมาแผ่นดินไหวไม่ใช่โรค แต่เป็น “ภาวะชั่วคราว” ที่เกิดจากการตอบสนองของระบบประสาทต่อแรงสั่นสะเทือน หากได้รับการพักผ่อนและดูแลอย่างเหมาะสม มักหายได้เองภายในไม่กี่วัน แต่หากอาการไม่ดีขึ้นควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุอื่นที่อาจซ่อนอยู่

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่
โทร. 02-769-2000